آسانسورها در کمین امنیت جانی مردم

آسانسورها در کمین امنیت جانی مردم:

مقامات دولتی و مردم ایران در سال‌های اخیر به قدری ذهن‌شان درگیر بگومگوهای سیاسی و مشکلات خرد و کلان اقتصادی شده که ناخواسته بسیاری از دیگر مسایل مهم و حیاتی را که با زندگی روزمره و سلامت و ایمنی آنها ارتباط دارد به دست فراموشی سپرده‌اند.استانداردهای ایمنی مربوط به وسایل و تجهیزات صنعتی دارای کاربرد گسترده یکی از همین موضوعات است که اگر به‌طور کامل به دست فراموشی سپرده نشده باشد می‌توانیم مدعی شویم که مسوولان استاندارد کشور آن را تا حدود زیادی دست‌کم گرفته‌اند. هزاران دستگاه آسانسوری که همه روزه میلیون‌ها شهروند ایرانی را در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و اداری سراسر کشور بالا و پایین می‌برند از جمله تجهیزات حساس ساخته دست بشر است که ایمن‌سازی صددرصدی آنها برای حفاظت از جان و سلامت مردم به قدر کافی مورد توجه مسوولان ذی‌ربط قرار نگرفته است. همچنان که ایمن‌سازی جرثقیل‌های بزرگ کارگاهی و صدها هزار دستگاه اتوبوس مسافربری بین‌شهری که همه روزه میلیون‌ها شهروند ایرانی و گردشگران خارجی را در سطح کشور جابه‌جا می‌کنند از نظر استانداردهای ایمنی وضعیت مطلوبی ندارند. وفور آمار حوادث مرتبط با آسانسور، سقوط همراه با تلفات جرثقیل‌های بزرگ و بالا بودن آمار مرگ و میر ناشی از سوانح رانندگی در جاده‌ها و بزرگراه‌های کشور که درصد بالایی از آنها مربوط به اتوبوس‌های حمل‌ونقل بین‌شهری استبهترین گواه بر کم‌توجهی به استانداردهای ایمنی در کشور ماست. همین چند ماه پیش بود که شاهد سقوط آسانسور دانشگاه صنعتی شریف بود که سرنشینان آن را چند نفر از اساتید آن دانشگاه تشکیل می‌دادند و شنیدیم که بی‌توجهی به ضوابط ایمن‌سازی تجهیزات آسانسور عامل بروز آن حادثه بوده که خوشبختانه ختم به خیر شد و آسیب چندان جدی به استادانی که سرمایه دانشگاه شریف محسوب می‌شوند، وارد نیامد ولی مشابه این قبیل حوادث مرتبط با وسایل حمل‌ونقلی به نام آسانسور همه روزه در سراسر کشور اتفاق می‌افتد که متاسفانه مانند آسانسور دانشگاه صنعتی‌شریف همیشه ختم به خیر نمی‌شود و همچنان که مکرر می‌خوانیم و می‌شنویم، سقوط آسانسورها در مجتمع‌های مسکونی و اداری و تجاری به جرح و مرگ هموطنان ما منجر می‌شود. این را هم می‌دانیم که آسانسورهای ساخت داخل یا وارداتی باید گواهینامه استاندارد داشته باشند و این را هم می‌دانیم که نصب آسانسورها در هر نوع مجتمع ساختمانی باید گواهی تایید یکی از شرکت‌های بازرسی را که مورد تایید سازمان ملی استاندارد هستند، دارا باشند تا شهرداری برای ساختمان گواهی پایان‌کار صادر کند. مشکل ایمنی آسانسورها از همین نقطه آغاز می‌شود که از بابت نظارت بر نحوه نصب آسانسورها و صدور گواهینامه سازمان ملی استاندارد تفاوتی میان شرکت‌های بازرسی قائل نیست و براساس شیوه سهمیه‌بندی در هر سال تعداد مشخصی سهمیه بازرسی مرحله نصب آسانسورها برای هریک از این شرکت‌ها تعیین و به آنها ابلاغ می‌کند. به کلام دیگر سهمیه یک شرکت بازرسی- مهندسی با حدود ۳۰ سال سابقه فعالیت و در اختیار داشتن صدها مهندس و بازرس باتجربه و کارکشته در سراسر کشور با سهمیه شرکت کوچکی که دو، سه سال از تاسیس آن می‌گذرد و تعداد معدودی بازرس در اختیار دارد، یکسان است. دقیقا به دلیل وجود همین نظام سهمیه‌بندی رقابتی میان شرکت‌های بازرسی- مهندسی برای به دست آوردن سهم بیشتری از بازار وجود ندارد و همین نبودن زمینه رقابت امر بسیار مهم دقت در نظارت بر نصب آسانسورها و صدور گواهینامه‌های استاندارد را که حاصل آن کاهش ضریب حوادث آسانسوری و جلب رضایت مشتری یا کارفرماست، کمرنگ می‌کند. اینکه چرا سازمان ملی استاندارد اجازه نمی‌دهد شرکت‌های بازرسی- مهندسی مجاز برای رفع این معضل بزرگ که با جان و مال و سلامت مردم سروکار دارد، دست به رقابت بزنند و منتظر ابلاغ سهمیه آن سازمان نباشند، سوالی است که خود مسوولان سازمان ملی استاندارد باید به آن پاسخ گویند. از این مرحله که بگذریم عامل بسیار مهم دیگری که باعث وقوع حوادث تلخ در ده‌ها هزار انواع آسانسورهای موجود در ساختمان‌های سراسر کشور می‌شود، نبود سیستم بازرسی‌های ادواری آسانسورها در طول هر سال است. شاید گفته شود تعمیرکاران شرکت‌های فروشنده و نصب‌کننده آسانسور خود این بازرسی‌ها را انجام می‌دهند اما اولا مدت اعتبار گواهینامه‌های نصب آسانسور از تاریخ صدور حداکثر یک‌سال است و ثانیا چون این تعمیرکاران مسوولیت مدنی در قبال سازمان ملی استاندارد ندارند بیشتر در حد رفع تکلیف وظیفه محوله را انجام می‌دهند و به همین سبب از این بابت میان کار تعمیرکاران با بازرسان ورزیدهو باتجربه شرکت‌های معتبر بازرسی- مهندسی که در طول سال‌ها به یک برند در حوزه بازرسی- مهندسی تبدیل شده‌اند، فاصله از عرش تا فرش وجود دارد اما باز متاسفانه به دلیل محدودیت‌هایی که قوانین و مقررات سازمان ملی استاندارد برای شرکت‌های بازرسی- مهندسی ایجاد کرده، این شرکت‌ها مجاز نیستند در زمینه انجام بازرسی‌های ادواری آسانسورهایی که همه روزه به میلیون‌ها شهروند ایرانی در سراسر کشور سرویس می‌دهند و ضریب استهلاک بالایی دارند، راسا برای خود دست به بازاریابی بزنند تا هم با این بازرسی‌های ادواری موجبات افزایش ایمنی استفاده‌کنندگان از آسانسور در ساختمان‌های مختلف را فراهم سازند و هم ضریب بروز حوادث منجر به جرح و فوت مربوط به این وسایل حمل‌ونقل عمومی را به حداقل ممکن کاهش دهند. برای بازرسی‌های ادواری در شرکت‌های بازرسی- مهندسی معتبر و شناخته‌شده پتانسیل‌های بسیار زیادی وجود دارد که به دلیل همان محدودیت‌های اداری این پتانسیل‌ها راکد مانده است. مصالح عمومی و اهمیت حیاتی افزایش ایمنی آسانسورها ایجاب می‌کند که سازمان ملی استاندارد با تجدیدنظر در قوانین و مقررات بازدارنده خود که بعضا می‌تواند به ایجاد رانت منجر شود، دست شرکت‌های بازرسی- مهندسی را برای رقابت در بازار بازرسی نصب و ادواری آسانسورها باز بگذارد و تنها به ایفای نقش نظارتی خود بر این شرکت‌ها اکتفا کند. برداشته شدن این محدودیت‌ها علاوه بر کمک به تقویت بنیه مالی شرکت‌های بازرسی- مهندسی معتبر، زمینه بروز استعدادها و خلاقیت‌های بازرسان و افزایش ضریب ایمنی آسانسورها را در کشور فراهم خواهد ساخت. برداشتن موانع و محدودیت‌های کهنه اداری از پیش روی شرکت‌های بازرسی- مهندسی و لغو نظام کوپنی و سهمیه‌بندی در ارتباط با آسانسور و تمامی دیگر وسایل و تجهیزات مشمول استانداردهای اجباری که مستقیما با جان، مال و ایمنی مردم ارتباط دارد از ضرورت‌های قطعی فضای کسب‌وکار شرکت‌های بازرسی- مهندسی است که تاخیر در انجام آن برای کشور و جامعه بسیار پرهزینه خواهد بود. سازمان ملی استاندارد باید با همکاری و همفکری شرکت‌های معتبر و صاحب‌نام بازرسی- مهندسی شیوه‌نامه‌های رقابتی‌شدن فعالیت این شرکت‌ها در تمام حوزه‌ها را با تاکید بر الزامی بودن بازرسی ادواری کلیه آسانسورهای فعال در سطح کشور تهیه و تدوین کند. باید اجازه داد امر مهم بازرسی ادواری آسانسورها که مستقیما با جان و سلامتی مردم سروکار دارد در یک فضای رقابتی سالم انجام شود تا هر شرکتی که توانمندی‌های فنی و تخصصی بالاتر را داشته باشد، بتواند به این عرصه حیاتی ورود پیدا کند. سازمان ملی استاندارد باید به خاطر صیانت از امنیت جانی مردم با روشی شفاف و غیربوروکراتیک زمینه تحقق این قبیل بازرسی‌ها را فراهم سازد.

روزنامه: روزنامه جهان صنعت

شماره : ۳۵۲۷

تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۰/۰۵

عنوان:آسانسورها در کمین امنیت جانی مردم

موضوع:آسانسورها در کمین امنیت جانی مردم

کلیدواژه ها:ایمنی آسانسور

نویسنده:غلامرضا کیانمهر- مشاور حوزه ارتباطات و بازاریابی شرکت بازرسی مهندسی ایران

 559 total views,  1 views today